PEKİ BUNA HAZIR MIYIZ?

PEKİ BUNA HAZIR MIYIZ?

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun "Öğretmenlik" başlıklı 43. Maddesinde öğretmenlik, ‘Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleği’ olarak tanımlanmıştır.

3 Şubat  2022 tarihli ve 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu  ile bu madde, yürürlükten kaldırılmış, öğretmenlik tanımı da şu şekilde değiştirilmiştir;

MADDE 3- (1)Öğretmenlik, eğitim ve öğretim ile bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.

Bu değişikliğin ardından 3 Şubat 2022 tarihli 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu'na dayanılarak hazırlanan 'Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yönetmeliği' 12 Mayıs 2022 tarihli, 3183 Sayılı Resmi Gazete' de yayımlanmıştır.

Bu yönetmeliğe göre; mesleğinde 10 yılını dolduran öğretmenler, belirtilen aşamaları geçtikten sonra uzman öğretmen; 20 yılını dolduran öğretmenler de aynı şekilde belli aşamalardan geçerek başöğretmen olma yolu açılmıştır.  Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle ilgili görev süresini doldurmuş öğretmenler; 1-10 Haziran 2022 tarihleri arasında  Uzman Öğretmen/Başöğretmen eğitimleri için başvuruda bulundu. Ön başvurusu kabul edilenler, 7 Temmuz 2022 tarihinden sonra ise ilgili yönetmelikte yayımlanan Mesleki Gelişim Tablosunda yer alan çalışmalardan en az iki tanesini yapmış olma zorunluluğuna dair belgeleri MEBBİS’e okul aracılığı ile yükleyip sınav başvurularını gerçekleştirme çabasına girdiler.

Başvurusu kabul edilen öğretmenler için 18 Temmuz itibariyle eğitim süreci başlatıldı.  Uzman öğretmen, başöğretmen olmak için tamamlanması gereken eğitim planlaması netlik kazandığında, tartışmaların ve tepkilerin ardı arkası kesilmedi. Öğretmenlik kariyer basamakları eğitim programı, öğretmenin iki aylık kanuni izin günlerini kapsayacak, bir hayli  uğraş gerektiren çalışmalar olarak dikkat çekti. Ayrıca bakanlık tarafından bu eğitimler için tamamlama zorunluluğu ve süre kısıtlaması getirildiği görüldü. Her biri 20 dakikalık toplam 190 eğitim videosunu  Uzman Öğretmen Adaylarının 5 Eylül 2022, Başöğretmen Adaylarının 19 Eylül 2022’ye kadar tamamlaması zorunlu kılındı.

Öğretmenler eğitimlerini tamamladıkları takdirde, başvurularının   onaylanması durumunda  19 Kasım 2022’de sınava gireceklerdir. Yüz üzerinden 70 kriterinin getirildiği sınavı kazanmaları halinde ise  Ocak 2023’te unvanlarını alacaklar, böylelikle de  maaşlarında artış olacaktır.

Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik eğitiminden, bir ihtisas mesleği olarak tanımlanan öğretmenlikte sınavla uzmanlaşmaya kadar konu çok çeşitli şekilde tartışma yaratmıştır. Konuyla ilgili sorulan sorulardan biri de ‘bu unvanların okullarımızda nasıl bir yansıması olacak?’ şeklindedir.

Medyanın ve duyulan söylentilerin etkisiyle velilerde bu unvanlara karşı bir şöyle bir bakış açısı oluştuğu anlaşılmaktadır:

• Demek ki öğretmenlikte geçirilen süreler çok önemli, diye düşünmeleri olasıdır ve çocuklarını okutacakları öğretmenlerin kaç yıllık öğretmen olduklarını sorgulayacaklardır,
• Öğretmenlerin, bu unvanları alabilmek için eğitimlerden geçtiklerini bildikleri için, unvanlara daha fazla anlam yükleyip önemseyeceklerdir,
• Öğretmenler sınava girecekler ve sınavda başarılı olursa unvan alabileceklerdir. Sınav bir değerlendirmedir. Veliler de bu değerlendirmeleri, değerlendireceklerdir mutlaka. Değerlendirme olunca da kıyas kaçınılmaz olacaktır.

Görünen o ki bu unvanlar, veliler ve öğrenciler arasında bir öğretmen ayrımına sebep olacaktır. Veliler ilkokullarda unvana göre öğretmen seçmek isteyecektir. Bu durum okul idarelerini zor duruma düşürecek, veli ve idareciler arasında çatışmalara sebep olacaktır. Bu çatışmaların en çok öğretmenleri huzursuz edeceği de mutlaktır.

Çocuğunu, unvanlı yüksek olan öğretmene kaydettiremeyen velilerin, kendi öğretmenlerine bakış açıları değişebilecektir. Ve çocuklarının ilkokul hayatı boyunca yeterli eğitim alamadığını düşünecek, ortaokul ve lisede öğrencisinin akademik yetersizliğini uzman öğretmen ya da başöğretmenden branş dersi alamamasına bağlayabilecektir. Bunların yaşanması kuvvetle muhtemel durumlar olabileceği öngörülmektedir.

Öğretmenler arasında uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik unvanına velilerin bakışı,  ilkokullarda öğrencilerimizi de etkileyebilir. Öğrenciler; kimi yerde yaşanan tartışmalara şahit olacaklardır.  Velilerin düşüncelerini çocuklarının yanında söylemeleri;  çocukların okula karşı olumsuz tutum geliştirmelerine neden olabilecektir. Bunların  akabinde akademik başarısızlık ve davranış sorunları da beraberinde gelecektir.

Ortaokul ve lise kademlerinde ise velilerin yanı sıra öğrenciler de bu unvanlardan haberdar olacakları için sorunlar biraz daha genişleyecektir. İlkokullarda velilerle yaşanabilecek sorunlara diğer kademelerde öğrenciler de eklenerek, daha zor bir durumla karşılaşılacaktır. Öğrencilerde derslerine giren öğretmenlerin unvanlarına göre; anlatılanları önemseme, öğretmene yönelik davranışlarında değişiklikler, öğretmenlerine karşı tutumlarda farklılar gibi bir çok konuda sorunlarla karşılaşabileceği söylenebilir.

Unvan alabilecek olan öğretmenlerin yanı sıra istenilen süreyi tamamlayamamış yani hizmet süresi 10 yılın altında olan öğretmenlerimizin olduğu da unutulmamalıdır. Bu durumdaki öğretmenlerimiz de süreçten  olumsuz etkilenecektir.

Bu unvanlar, öğretmenler arasında da ayrışmalara sebep olacaktır. Bu durum da okuldaki çalışma barışını bozacaktır. Ayrıca uzun süren eğitimler, eğitim öğretim yılının ilk haftalarına da yansıyacaktır. Dolayısıyla öğretmenler hazırlıklarını yapmakta zorlanacak ya da hazırlıklarını gerektiği gibi yapamayacaktır.

Öğretmenlerin girecekleri sınav da eğitim öğretim yılı içerisinde yapılacaktır. Bu bir takım aksaklığa da sebep olabilecektir. Sınava hazırlanmak için ekstra bir iş yükünün altına girecek olan öğretmenlerimizin, sınıf içindeki verimleri de düşecektir.

Öğretmenlikte Kariyer Basamakları, bugün öğretmenlerimiz için zorlayıcı bir süreç iken önümüzdeki günlerde okullarımızı da etkilemeye başlayacaktır. Veliler, öğrenciler ve öğretmenlerde yaşanabilecek olumsuz durumlarda iş, okul idaresine dönecek, onların da iş yükü gereksiz yere artacaktır. Tabi işin içinden çıkabilirlerse!

Sınav sonuçları açıklandıktan sonra bu işin bir de sosyal medyaya, yayın organlarına yansıması söz konusu olacaktır.  Sınavda barajı geçemeyen öğretmenler için hoş olmayan söylemlerle karşılaşabileceğiz. Bu da öğretmenin itibarına zarar verecektir.

Dolayısıyla, Öğretmenlikte Kariyer Basamakları öğretmenler için her açıdan sorun teşkil eden bir yönetmelik halini almış durumdadır. Bundan sonraki süreçte duruma okullarımızda yaşanan sorunlar da eklenince içinden çıkılmaz bir hal alması işten bile değildir.

Süreç devam ederken, iptal etmek elbette ki mümkün değildir. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı sınavı iptal ederek, eğitimleri dinlemeyi yeterli bulmalıdır.  Meslekte 10 yılını dolduran öğretmene Uzman, 20 yılını dolduran öğretmene de Başöğretmen unvanı verilmelidir.  Uzman öğretmenlik ve baş öğretmenlik için tek kriterin mesleki deneyim, meslekte geçirilen yıllar olması bu unvanlarla ilgili yaşanacak sorunları da en aza indirecektir.

                                                                                                          Fatma Seda KIVANÇ

                                                                                                               Sınıf Öğretmeni

                                                                                                                 Denizli Üye

 Kaynakça:

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu,43.Madde  *** 

T.C. Resmi Gazete. Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yönetmeliği. 12.05.2022. Sayı:3183, Başbakanlık Basımevi, Ankara

Öğretmenlik Meslek Kanunu. T.C. Resmi Gazete, 7354, 03.02.2022